[Produktywność dla ludzi wiedzy] cz. 3 – aplikacje do notatek

Czy pamiętasz, jak w moim wprowadzeniu opisywałem tajemniczy świat "second brain"? A może przypomnisz sobie, jak w artykule drugim ruszyliśmy z kopyta, aby zbudować nasze własne intelektualne królestwo? Jeśli nie, gorąco polecam wyprawę do części 1 i części 2, zanim zagłębisz się w to, co mam Ci dzisiaj do zaoferowania. 🚢🗺️

✨ Teraz, kiedy już opanowałeś(-aś) sztukę notowania i jesteś gotów(-a) do odkrywania własnego mózgu 2.0, pora wyposażyć się w narzędzia godne tego zadania! 🛠️ W poprzednim wpisie tylko delikatnie zaznaczyłem temat wyboru narzędzi, ale dzisiaj rozłożymy je na czynniki pierwsze. 🕵️‍♂️

⚖️ Wybór odpowiedniego narzędzia to trochę jak znalezienie idealnej pary butów – musi być wygodne, ale i stylowe. I choć wybór może być przytłaczający, to razem znajdziemy to, co najlepsze dla Ciebie! 🎯 Poświęćmy więc nieco czasu i energii na zrozumienie tych cyfrowych pomocników, zanim zdecydujemy, z którym z nich chcemy stworzyć trwały sojusz. 🤝

Przygotowany(-a)? To ruszajmy! 🚀

🧭 Klucz do Sukcesu: Zrozum Siebie i Swoje Potrzeby! 🔐

Zanim zanurkujesz w ocean możliwości aplikacji do robienia notatek, powstrzymaj się na chwilę. 🤚 Zrozumienie siebie lub swojej organizacji jest niczym kompas w tej przygodzie. Zastanów się, jakie są twoje sposoby zbierania informacji, jak z nich korzystasz, i jakie są twoje techniczne upodobania. 🧠💼 Używasz laptopa, smartfona czy tabletu? Jak ważne jest dla Ciebie bezpieczeństwo? Czy jesteś zwolennikiem swobodnej struktury czy wolisz, gdy wszystko ma swoje miejsce? Na tej podstawie możesz stworzyć swoją własną listę życzeń. 📝✨

Zresztą, nie jesteś sam w tej podróży! 🚀 Tiago Forte, stojący za koncepcją "second brain", stworzył mapę drogową. W swoim artykułach i książce, Forte przedstawia 4 profile osób i ich unikalne sposoby organizacji "drugiego mózgu". 🧩🗺️

To świetny punkt wyjścia w twojej wyprawie po odkrycie idealnego narzędzia, które będzie twoim wiernym towarzyszem w budowaniu własnego, niezwykłego "second brain". 🛡️🧡

Czas zabrać się do dzieła! 🌟

Oto 4️⃣ Archetypy Budowniczych Drugiego Mózgu!

Czas przedstawić ci najważniejszych graczy na scenie budowania swojego drugiego mózgu! 🎭 Każdy z nich ma unikalny styl i potrzeby. Sprawdź, który z nich jest ci najbliższy! 🧐

📖 Bibliotekarz:
Ten znawca wędruje po świecie w poszukiwaniu perełek wiedzy. 🌟 Zbiera informacje jak skarby, by później je analizować. Kluczową rzeczą dla niego jest potężna wyszukiwarka. Kocha łączyć i kategoryzować swoje notatki, i z radością dzieli się swoimi odkryciami!

👨‍💼 Architekt:
Ten mistrz porządku oddaje się sztuce tworzenia idealnych struktur. 📐 Pragnie, by jego system był zarówno praktyczny, jak i estetycznie zachwycający. Rozpoczyna budowę swojego "drugiego mózgu" od stworzenia "perfekcyjnej" struktury.

👨‍🌾 Ogrodnik:
Jest przeciwieństwem architekta. Myśli od dołu do góry. Ten kreatywny duszpasterz jest jak wiatr, który unosi nasze myśli. 🍃 Myśli organicznie i hoduje mnóstwo pomysłów równocześnie, jak w ogrodzie. Ceni sobie luźną strukturę i szerokie możliwości łączenia notatek. To prawdziwy odkrywca, szukający związków pomiędzy różnymi ideami.

👩‍🎓 Student:
Ten praktyk stawia na celowniku konkretne, krótkoterminowe wyzwania, takie jak zaliczenie testu czy napisanie pracy. 🎯 Potrzebuje narzędzia, które jest szybkie, wszechstronne i proste w zarządzaniu. Ważna jest także cena! 🔖 Chce bez zbędnych ceregieli notować, dodawać rysunki, nagrania dźwiękowe i wideo.

Chociaż przedstawione archetypy są jasne, możesz odkryć, że twoja osobowość łączy cechy kilku z nich, z jednym dominującym. Na przykład, moja własna mieszanka to 50% bibliotekarza, 30% ogrodnika i 20% architekta. Spędzam większość czasu na zbieraniu informacji, ale od czasu do czasu zasiadam do syntezy i uporządkowania notatek, nie przywiązując zbyt dużej wagi do ich wyglądu. Moja filozofia to "Keep it simple".

Keep it simple! W oparciu o tą strategię buduj drugi mózg.

Większość czasu poświęcam na zbieranie informacji do późniejszego wykorzystania. Okazjonalnie siadam i dokonuję syntezy, poprawek oraz uporządkowania notatek. Nie zwracam zbytniej uwagi na wygląd. Lubię strukturę i porządek, ale nie poświęcam zbyt dużo energii na te działania.

💎 Twoje Najważniejsze Kryteria 💎

Nie istnieje idealny i ostateczny "second brain"! Zawsze będzie coś do poprawienia. Ważne jest, aby narzędzie było wystarczające i dopasowane do Twoich potrzeb!

Na rynku roi się od narzędzi, które możesz wykorzystać w budowaniu swojego "drugiego mózgu". 🛠️ W tym artykule skupimy się na tych, które miałem okazję przetestować i osobiście polecam. Pamiętaj, że przedstawiona infografika uwydatnia jedynie wierzchołek góry lodowej dostępnych na rynku narzędzi. Świat nie stoi w miejscu – regularnie pojawiają się nowe aplikacje, a niektóre projekty odchodzą w zapomnienie.

Od czasu premiery modelu GPT-3, na rynku pojawiło się wiele produktów wspieranych przez sztuczną inteligencję. 🤖🚀 Możesz oczekiwać, że AI będzie coraz bardziej angażowane w rozwój i ulepszanie narzędzi do budowania twojego "drugiego mózgu".

Tak więc, stań na baczność i otwórz umysł! 🧠 Przygotuj się na odkrywanie narzędzi, które pomogą ci zbudować swoje własne, niezwykłe centrum wiedzy, które będzie rosło razem z tobą. 🌳

Poniżej przedstawiam kilkanaście pytań, które pomogą Ci wybrać odpowiednie narzędzie:

Jakie platformy zamierzam używać? Czy wystarczy mi wersja na stronę internetową, czy też potrzebuję wersji na telefon, komputer?
Czy preferuję zamknięty ekosystem, na przykład Google czy Apple?
Czy narzędzie musi oferować tryb offline?
Jak ważne jest dla mnie bezpieczeństwo danych? Jakiego poziomu bezpieczeństwa oczekuję, na przykład szyfrowanie kluczem prywatnym, dwuskładnikowa autoryzacja? Jak bardzo ufam producentowi narzędzia?
Jak chcę organizować swoje notatki? Wolę narzędzie, które narzuca strukturę, czy też preferuję maksymalną swobodę?
Czy zamierzam używać narzędzia w ramach organizacji? Czy potrzebuję możliwości współpracy z innymi osobami nad tymi samymi notatkami/plikami?
Czy poszukuję wsparcia ze strony społeczności oraz dostępu do wtyczek (pluginów)?
Jakie maksymalne koszty miesięczne/roczne/jednorazowe jestem gotów ponieść?
Czy potrzebuję możliwości jednoczesnego podglądu kilku plików, czyli widoku wielu notatek równocześnie na podzielonym ekranie? Jest to bardzo pomocne i przyspiesza pracę z wieloma notatkami jednocześnie.
Na jakie opcjach eksportu mi zależy, np. markdown, PDF, Word, HTML?
Czy planuję importować dane z innego programu, na przykład z Notion do Obsidian?
Jakiego rodzaju notatki chcę przechowywać? Czy będą to notatki tekstowe, głosowe, grafiki, filmy, dokumenty?
Czy jestem zainteresowany nauką składni markdowna? Jest to prosty format zapisu plików tekstowych, który jest powszechnie używany w internecie do pisania dokumentacji, książek, artykułów itd. Większość narzędzi posiada edytor, który pozwala pracować w podobny sposób jak w programie Word.
Czy potrzebuję dostępnych szablonów notatek? Szablony notatek to gotowe wzorce, które ułatwiają tworzenie spójnych i powtarzalnych notatek w programach takich jak Notion czy Obsidian.
Czy ważne jest dla mnie dostępne API narzędzia, aby móc zautomatyzować jego użycie?

Odpowiedzi na powyższe pytania pomogą Ci w dokonaniu właściwego wyboru narzędzia "second brain", które będzie najlepiej odpowiadać Twoim potrzebom i preferencjom. Poniżej podaję listę najpopularniejszych aplikacji wraz z rekomendacjami, ograniczeniami i fajnymi funkcjonalnościami.

🧰 Narzędzia do robienia notatek

Wszystkie narzędzia są przydatne do budowania second brain, ale niektóre mogą być bardziej lub mniej odpowiednie w zależności od potrzeb użytkownika. 🩷

Notatnik, Notepad++ – proste edytory tekstowe

Źródło: https://apps.microsoft.com/store/detail/windows-notepad/9MSMLRH6LZF3

Z notatnikiem spotkał się prawdopodobnie każdy, kto kiedykolwiek korzystał z systemu Windows. Jest darmowy, prosty i dostępny bezpośrednio w systemie.

Nadaje się do prostego edytowania i przeglądania tekstów, takich jak szybkie notatki z audiobooka czy skopiowane teksty ze stron internetowych. Jednak nie nadaje się do edycji notatek, które wymagają formatowania, takiego jak pogrubienie, dodawanie nagłówków, list, tabel czy obrazków.

Lepszą alternatywą jest Notepad++ to zaawansowany edytor tekstowy. Był często wybieranym narzędziem wśród programistów. Program pozwala na rozszerzenie funkcjonalności za pomocą wtyczek społecznościowych. Dodatkowo, w przeciwieństwie do standardowego notatnika, pozwala na wyświetlanie notatek w wielu zakładkach, co znacznie ułatwia pracę z wieloma notatkami jednocześnie.

Cechy szczególne:

Dostępność: Notepad++ jest dostępny na większości systemów operacyjnych, co pozwala na swobodne korzystanie z niego niezależnie od używanego komputera. Sam Notepad jest dostępny na Windowsie, a odpowiednikiem na macOS jest "TextEdit". Wymienione programy umożliwiają pracę z plikami tekstowymi o różnych rozszerzeniach, takich jak .txt czy .mk, co pozwala na dostęp do nich z dowolnego innego edytora plików na różnych platformach.
Lekkość i szybkość: Wymienione edytory są lekkimi i szybkimi programami, które umożliwiają przeglądanie i edycję tekstu. Mają niewielkie wymagania sprzętowe.
Wsparcie dla różnych formatów: Notepad++ obsługuje wiele formatów plików, co umożliwia przechowywanie danych w różnych formatach, takich jak czysty tekst, HTML czy XML.
Darmowe: Notepad jest dołączony do systemu Windows, a Notepad++ można pobrać ze strony producenta i jest rozpowszechniany na wolnej licencji.
Działanie offline: Żadne z tych programów nie wymaga stałego połączenia z internetem, w przeciwieństwie do np. Notion. Pliki można przechowywać w chmurze i mieć do nich dostęp z dowolnego innego edytora plików na różnych platformach.
Prostota: Powyższe programy są prostymi edytorami tekstu, a ich krzywa nauki jest płaska. Jest znacznie mniejsza niż w przypadku narzędzi takich jak Notion czy Roam Research.
Darmowe: Nie ma kosztów zakupy czy wykorzystania programów.

Sposób pracy:

Prosta struktura plików: Notepad++ i Notepad pozwalają na tworzenie i zarządzanie prostymi dokumentami tekstowymi. To użytkownik decyduje, w jaki sposób organizuje te pliki, na przykład czy trzyma je na pulpicie czy tworzy strukturę katalogów, jak np. PARA.
Wyszukiwanie i nawigacja: Edytory oferują podstawowe narzędzia do wyszukiwania i nawigacji w tekście, co ułatwia odnajdywanie potrzebnych informacji.
Podświetlanie składni: Notepad++ oferuje podświetlanie składni, co ułatwia czytanie i edycję kodu źródłowego lub tekstów w formatach takich jak HTML czy XML.

Ograniczenia:

Brak zaawansowanych funkcji zarządzania wiedzą i projektami: Notepad++ i Notepad nie oferują zaawansowanych funkcji, takich jak dwukierunkowe linkowanie czy system bloków, które są dostępne w innych narzędziach do zarządzania wiedzą np. Roam czy Obsidian. Nie ma możliwości tworzenia linków czy tagów między notatkami. Również brakuje zaawansowanych funkcji znanych z programów takich jak Excel, Airtable czy generowanie wykresów czy tablic kanban.
Brak funkcji współpracy: W przeciwieństwie do aplikacji takich jak Dokumenty Google czy OneNote, Notepad++ i Notepad nie oferują funkcji współpracy i synchronizacji danych między użytkownikami. Jedynym rozwiązaniem jest udostępnienie plików w sieci lub chmurze.
Znikome możliwości formatowania tekstu: Edytory pozwalają jedynie na podstawowe lub żadne formatowanie tekstu, co może utrudniać prezentację informacji w bardziej złożonych formach. Możliwości dodawania obrazów są ograniczone do tzw. ASCII Art.

Notepad++ i Notepad to proste i lekkie edytory tekstu, które można wykorzystać do budowy osobistego second brain. Są dobrą opcją dla początkujących użytkowników preferujących pracę z prostymi notatkami, zamiast uczyć się obsługi bardziej zaawansowanych narzędzi. Dzięki swojej prostocie mają niski próg wejścia i płaską krzywą nauki. Jednak wraz z rozwojem osobistej bazy wiedzy, ich prostota może okazać się ograniczająca, szczególnie ze względu na brak możliwości linkowania, tagowania czy formatowania tekstu.

Dokumenty Googla

Strona www: https://www.google.pl/intl/pl/docs/about/

Źródło: https://www.google.pl/intl/pl/docs/about/

Dokumenty Google to popularne narzędzie, które można wykorzystać do budowy osobistego second-brain. Są one bardzo podobne do Microsoft Word. Microsoft ma swoją wersję Worda dostępną w przeglądarce w ramach pakietu Office.

Cechy szczególne:

Dostępność i współpraca: Dokumenty Google są dostępne z dowolnego urządzenia z dostępem do internetu i umożliwiają współpracę na żywo z innymi użytkownikami.
Integracja z G Suite: Dokumenty Google są zintegrowane z innymi produktami G Suite, takimi jak Dysk Google.
Prosty edytor tekstu: Aplikacja oferuje prosty, ale funkcjonalny edytor tekstu, który umożliwia formatowanie i strukturyzację informacji.
Darmowe: Dokumenty Google są dostępne bezpłatnie.
Tryb online: Pozwalają na organiczoną edycję offline, ale lepiej korzystać z nich będąc podłączonym do internetu.
Kolaboracja: Dobre działanie kolaboracji nad plikiem, wiele osób może jednocześnie tworzyć i przeglądać treść. Łatwo można dodawać osoby do edycji z rolami edytora, komentatora lub przeglądającego. Dostępna jest także historia zmian, więc można śledzić, kto i kiedy dokonał edycji, a jednym kliknięciem można wrócić do starszych wersji.
Darmowe: jest to darmowe narzędzie dostępne dla użytkowników kont Google.

Sposób pracy:

Szablony: Dokumenty Google oferują różnorodne szablony, które można wykorzystać do szybkiego tworzenia i formatowania dokumentów.
Wyszukiwanie i eksploracja: Aplikacja umożliwia wyszukiwanie i eksplorację dokumentów za pośrednictwem wyszukiwarki Google Drive. Jednak wymaga to przejścia do innej zakładki.
Wieloplatformowość: Aplikacja działa w chmurze i jest dostępna na różnych popularnych platformach. Można z niej korzystać za pośrednictwem przeglądarki internetowej lub pobierając dedykowaną aplikację.

Ograniczenia:

Brak zaawansowanych funkcji zarządzania wiedzą: Dokumenty Google nie oferują tak zaawansowanych funkcji zarządzania wiedzą, jak niektóre konkurencyjne aplikacje, takie jak Notion czy Evernote. Brakuje na przykład opcji kolorowania kodu czy generowania diagramów Mermaid.
Wymaga połączenia z internetem: Aby w pełni korzystać z funkcji Dokumentów Google, konieczne jest połączenie z internetem.
Zależność od ekosystemu Google: korzystanie z Dokumentów Google wiąże się z większą zależnością od ekosystemu Google, co może być nieodpowiednie dla niektórych użytkowników. Pliki są przechowywane na serwerze producenta, co ogranicza bezpieczeństwo i prywatność.
Brak wsparcia dla Markdown: aplikacja nie wspiera markdowna, czy kolorowania wstawionego kodu.

Dokumenty Google to proste i łatwo dostępne narzędzie, które może być używane do tworzenia osobistego second-brain. Mimo pewnych ograniczeń, takich jak brak zaawansowanych funkcji zarządzania wiedzą czy zależność od ekosystemu Google jest to niezłe narzędzie, nie wymagające instalacji dodatkowych programów.

Google Keep (Google)

Strona www: https://keep.google.com/

Źródło: https://chrome.google.com/webstore/detail/google-keep-notes-and-lis/hmjkmjkepdijhoojdojkdfohbdgmmhki_

Google Keep to prosta, ale funkcjonalna aplikacja, która może być wykorzystana do tworzenia osobistego second-brain. Jest to produkt działający w ekosystemie Google, dostępny dla wszystkich posiadających konto Google.

Cechy szczególne:

Integracja z ekosystemem Google: Google Keep jest częścią ekosystemu Google, co ułatwia współpracę z innymi aplikacjami Google, takimi jak Dokumenty Google, Gmail czy Kalendarz.
Prostota obsługi: Google Keep posiada prosty i minimalistyczny interfejs, który sprawia, że jest łatwy w użytkowaniu, nawet dla początkujących użytkowników.
Synchronizacja na wielu urządzeniach: Keep automatycznie synchronizuje notatki na wszystkich urządzeniach zalogowanych na tym samym koncie Google, umożliwiając dostęp do nich w dowolnym miejscu. Można go używać zarówno na urządzeniach Apple, jak i na innych platformach. Osobiście korzystam z niego do szybkiego przenoszenia notatek między komputerem PC, smartfonem z systemem Android, MacBookiem czy iPadem.
Darmowe: aplikacja jest darmowa w ramach konta Google

Sposób pracy:

Karty z notatkami: Google Keep umożliwia tworzenie notatek w formie kart, które można łatwo przeciągać i porządkować według własnych potrzeb. Notatki mogą być wyświetlane w postaci tablicy lub listy. Można im przypisywać kolory lub dodawać grafiki, aby je wyróżnić.
Kategorie i etykiety: Użytkownicy mogą tworzyć etykiety, aby lepiej zorganizować swoją wiedzę. Dzięki nim można grupować notatki w kategorie tematyczne, na przykład projekty.
Lista zadań: Google Keep umożliwia również tworzenie list zadań oraz ustawianie przypomnień, co pozwala na zarządzanie zadaniami w ramach osobistego second-brain.
Rysowanie: Aplikacja pozwala na dołączanie rysunkowych notatek, co jest przydatne dla osób preferujących ręczne pisanie lub rysowanie na tabletach podczas wykładów.

Ograniczenia:

Brak zaawansowanych funkcji: Google Keep nie oferuje zaawansowanych funkcji, takich jak dwukierunkowe linkowanie, które są dostępne w innych narzędziach do zarządzania wiedzą.
Ograniczone formatowanie tekstu: Możliwości formatowania tekstu w Google Keep są ograniczone, co może utrudniać prezentację informacji w bardziej złożonych formach. Nie można na przykład pogrubiać tekstu, dodawać tabel czy kolorować tekstu.
Skalowalność i rozbudowa: Google Keep jest odpowiednie dla prostych i małych baz wiedzy, ale może okazać się niewystarczające dla bardziej rozbudowanych systemów.
Brak wsparcia dla Markdown: Aplikacja nie obsługuje markdowna ani kolorowania kodu.

Dzięki integracji z ekosystemem Google, prostemu interfejsowi i możliwości synchronizacji na wielu urządzeniach, Google Keep może być pomocny dla osób potrzebujących prostego systemu do zarządzania wiedzą. Jest często wybierany przez studentów. Należy jednak zauważyć, że ze względu na brak zaawansowanych funkcji i ograniczone możliwości formatowania, Google Keep może nie być najlepszym rozwiązaniem dla bardziej wymagających systemów zarządzania osobistą bazą wiedzy (PKM).

Apple Notes

Strona: https://www.icloud.com/notes

Źródło: https://uk.moyens.net/mac-os/top-11-apple-notes-tips-and-tricks-for-mac-users/

Apple Notes to aplikacja do notatek stworzona przez Apple dla systemów iOS i macOS. W polskiej wersji nosi nazwę "Notatki". Pod względem sposobu pracy przypomina konkurencyjne aplikacje, takie jak Google Keep czy Evernote.

Cechy szczególne:

Integracja z ekosystemem Apple: Aplikacja jest częścią ekosystemu Apple, co ułatwia korzystanie z niej na różnych urządzeniach Apple oraz współpracę z innymi aplikacjami, takimi jak iCloud czy Reminders.
Prostota użytkowania: Ma prosty i intuicyjny interfejs, który sprawia, że jest łatwa w obsłudze nawet dla początkujących użytkowników.
Synchronizacja na wielu urządzeniach: Dzięki integracji z iCloud, aplikacja automatycznie synchronizuje się na wszystkich urządzeniach zalogowanych na tym samym koncie Apple, co umożliwia dostęp do notatek w dowolnym miejscu.

Sposób pracy:

Kategorie i foldery: Apple Notes umożliwia tworzenie kategorii za pomocą tagów oraz folderów.
Współpraca: Aplikacja pozwala na współpracę nad notatkami z innymi użytkownikami za pośrednictwem iCloud, co umożliwia dzielenie się wiedzą i wspólne zarządzanie notatkami.
Obsługa formatowania tekstu i multimediów: Apple Notes umożliwia formatowanie tekstu, dodawanie obrazów, tabel, rysunków oraz linków, co pozwala tworzyć bardziej złożone i interesujące notatki. W tej kwestii wypada znacznie lepiej niż Google Keep.
Rysowanie: Aplikacja umożliwia dołączanie ręcznie pisanych notatek.

Ograniczenia:

Dostępność na urządzeniach Apple: natywna aplikacja Apple Notes jest dostępne wyłącznie na urządzeniach Apple, co może być ograniczeniem dla użytkowników korzystających z innych systemów operacyjnych.Alternatywnie można korzystać z wersji przeglądarkowej.
Brak zaawansowanych funkcji: Apple Notes nie oferuje zaawansowanych funkcji, takich jak bi-directional linking, graf połączeń.
Ograniczenia w zakresie eksportu: Eksportowanie notatek z Apple Notes może być ograniczone, co utrudnia migrację danych do innych aplikacji. Możliwe jest jedynie generowanie plików PDF.
Zamknięty ekosystem: Pliki są przechowywane na serwerach producenta, co może wpływać na bezpieczeństwo i prywatność danych.
Brak wsparcia dla Markdown: Aplikacja nie obsługuje markdowna ani kolorowania kodu.
Brak szablonów: Nie ma możliwości korzystania z funkcji szablonów.

Notes to prosta i intuicyjna aplikacja do notatek, która może być wykorzystana do tworzenia osobistego second-brain. Dzięki integracji z ekosystemem Apple, prostemu interfejsowi i synchronizacji na wielu urządzeniach, może być pomocna dla użytkowników Apple poszukujących prostego systemu do zarządzania wiedzą. Jednak ze względu na ograniczoną dostępność na innych systemach operacyjnych oraz brak zaawansowanych funkcji, może nie być idealnym rozwiązaniem dla bardziej wymagających użytkowników.

Osobiście, jeśli korzystałbym tylko z urządzeń Apple i rozpoczynał budowę drugiego mózgu, wybrałbym Apple Notes zamiast Google Keep ze względu na większą ilość możliwości i łatwą integrację z aplikacją "Shortcuts" służącą do automatyzacji na urządzeniach Apple.

Evernote

Strona: https://evernote.com/

Źródło: https://evernote.com/intl/pl

Evernote to popularna aplikacja do zarządzania notatkami, która może być używana do tworzenia osobistego second-brain i personalnej bazy wiedzy. W tym artykule omówimy cechy szczególne Evernote, sposób pracy oraz ograniczenia.

Cechy szczególne:

Szeroki zakres platform: Evernote jest dostępny na wielu platformach, takich jak Windows, macOS, iOS, Android oraz jako aplikacja internetowa, co umożliwia dostęp do notatek z różnych urządzeń.
Bogate formatowanie tekstu: Evernote umożliwia formatowanie tekstu, dodawanie obrazów, dźwięków, plików PDF, a także skanowanie i zapisywanie kart wizytowych oraz dokumentów. Można także wstawiać tabelki, bloki kodu oraz rysować.
Zaawansowane wyszukiwanie: Evernote oferuje funkcje wyszukiwania, które umożliwiają wyszukiwanie tekstu w notatkach, obrazach oraz załącznikach.

Sposób pracy:

Notatki i zeszyty: Evernote pozwala na tworzenie notatek, które można przechowywać w zeszytach tematycznych, ułatwiających organizację i zarządzanie wiedzą.
Tagi: Użytkownicy mogą dodawać tagi do notatek, co ułatwia filtrowanie i wyszukiwanie treści na podstawie interesujących tematów.
Współpraca: Evernote umożliwia współpracę nad notatkami z innymi użytkownikami, co pozwala na dzielenie się wiedzą i wspólne zarządzanie notatkami.

Ograniczenia:

Koszt: Evernote oferuje darmowy plan z ograniczonymi funkcjami, ale zaawansowane funkcje, takie jak współpraca czy większy limit przesyłania danych, są dostępne tylko w płatnych planach.
Brak dwukierunkowego linkowania: Evernote nie obsługuje funkcji dwukierunkowego linkowania, która jest dostępna w niektórych nowoczesnych narzędziach do zarządzania wiedzą, takich jak Roam Research czy Obsidian.
Zamknięte rozwiązanie: Pliki są przechowywane na serwerach producenta, co może ograniczać bezpieczeństwo i prywatność użytkowników. W przypadku bankructwa producenta istnieje ryzyko utraty danych.
Brak wsparcia dla Markdown: aplikacja nie obsługuje formatu Markdown ani kolorowania kodu.

Evernote to sprawdzone narzędzie do tworzenia personalnej bazy wiedzy. Dzięki szerokiemu zakresowi obsługiwanych platform, bogatym możliwościom formatowania tekstu i multimediów oraz zaawansowanym funkcjom wyszukiwania, Evernote stanowi solidną opcję dla wielu użytkowników.

Evernote oferuje wiele funkcji i jest często wybierany przez osoby poszukujące wszechstronnego narzędzia do zarządzania notatkami i organizacji wiedzy. Dzięki swojemu długiemu stażowi na rynku i solidnej reputacji, Evernote pozostaje jednym z popularniejszych wyborów wśród aplikacji tego typu. Z racji wysokiej ceny dla rozbudowanych baz danych warto rozważyć inne rozwiązania.

Onenote

Strona www: https://www.microsoft.com/pl-pl/microsoft-365/onenote/digital-note-taking-app

Źródło: https://www.microsoft.com/pl-pl/microsoft-365/onenote/digital-note-taking-app

OneNote, aplikacja do tworzenia notatek od Microsoft, jest narzędziem, które ułatwia budowanie i zarządzanie osobistą bazą wiedzy.

Cechy szczególne:

Intuicyjny interfejs: OneNote oferuje prosty i intuicyjny interfejs użytkownika, przypominający tradycyjny notes. Umożliwia tworzenie sekcji, stron i podstron, co pomaga w organizacji informacji. Można tworzyć sekcje i grupy sekcji, a w nich notatki.
Różnorodność obsługiwanych formatów: aplikacja pozwala na dodawanie tekstów, obrazów, plików dźwiękowych, filmów oraz plików PDF, umożliwiając przechowywanie informacji w różnych formatach.
Synchronizacja i dostęp: OneNote automatycznie synchronizuje notatki między urządzeniami i umożliwia dostęp do nich przez przeglądarkę internetową.
Horyzontalna i wertykalna edycja: OneNote pozwala na dodawanie treści w wielu kolumnach i wierszach. Strona notatki może być traktowana jako płótno, na którym nie ma ograniczeń co do rozmieszczenia elementów. Ta funkcjonalność wyróżnia ją spośród innych wymienionych programów, szczególnie na szerokim ekranie, choć na urządzeniach mobilnych może być ograniczona.

Sposób pracy:

Struktura notatnika: Użytkownik może tworzyć notatniki z sekcjami, stronami i podstronami, co pomaga w uporządkowaniu informacji w sposób intuicyjny i czytelny. Dla osób preferujących swobodną i nieograniczoną strukturę OneNote może być ograniczeniem podczas budowy drugiego mózgu, bo wymusza strukturę pionową.
Wyszukiwanie i tagi: OneNote umożliwia łatwe wyszukiwanie informacji w notatkach oraz dodawanie tagów, co ułatwia nawigację i wyszukiwanie powiązanych treści. Niestety dodawanie tagów jest ograniczone i wymaga dodatkowych kliknięć. W innym programach jak Notion, Obsidian, Roam wystarczy dodać w tekście znak # aby powiązać notatkę z danym tagiem.
Rysowanie i pisanie odręczne: Aplikacja umożliwia rysowanie i pisanie odręczne, co może być przydatne szczególnie na urządzeniach z ekranami dotykowymi.
Współpraca: OneNote umożliwia współpracę nad notatkami z innymi użytkownikami, co pozwala na dzielenie się wiedzą i wspólne zarządzanie notatkami.

Ograniczenia:

Brak zaawansowanych funkcji: OneNote nie oferuje tak zaawansowanych funkcji jak niektóre konkurencyjne aplikacje, takie jak Notion czy Evernote.
Brak systemu pluginów i szablonów: Nie ma możliwości dodawania wtyczek społecznościowych, które rozszerzałyby możliwości aplikacji, na przykład dodawania tablic kanban czy lepszego linkowania. Brakuje również funkcji szablonów dla notatek, co oznacza konieczność powielania struktury notatek ręcznie dla każdej nowej notatki.
Zamknięte rozwiązanie: Pliki są przechowywane na serwerach producenta, co może ograniczać bezpieczeństwo i prywatność. Ponadto, pliki są zapisywane w formacie XML, co utrudnia migrację do innych aplikacji, na przykład Obsidian. Istnieją narzędzia umożliwiające migrację, jednak wymagają one większych umiejętności technicznych.
Jednostronicowy widok: Nie można wyświetlić kilku notatek jednocześnie. Trzeba się przeklikiwać między widokami, co jest bardzo frustrujące w przypadku posiadania wielu notesów.

OneNote to narzędzie, które oferuje wiele funkcji, dzięki czemu może być bardzo przydatne w budowaniu personalnej bazy wiedzy. Struktura notatek, prosty interfejs i integracja z innymi narzędziami Office ułatwiają organizację i przenoszenie informacji. Synchronizacja notatek między urządzeniami oraz możliwość współpracy z innymi użytkownikami czynią z OneNote dobry wybór dla pracy zespołowej.

Mimo pewnych ograniczeń, takich jak brak wielu funkcji czy różnice między wersjami aplikacji, OneNote nadal jest atrakcyjnym rozwiązaniem dla osób poszukujących prostego i niezawodnego narzędzia do zarządzania wiedzą.

Warto rozważyć wykorzystanie OneNote jako osobistego second-brain, zwłaszcza dla osób ceniących prostotę obsługi i integrację z innymi produktami Microsoft. Jest to popularny wybór wśród pracowników biurowych, ze względu na powszechność pakietu Office w firmach. Często jest to jedyna dostępna opcja ze względu na ograniczenia licencyjne czy prawne. Wykorzystanie alternatywnych narzędzi, takich jak Obsidian, w celach komercyjnych wymaga wykupienia licencji.

Na początku mojej drogi z programami do notatek OneNote długo mi towarzyszył, bo tak mniej więcej od 2012 do 2019 dopóki nie odkryłem Notion. Przestawiłem się, bo struktura informacji mnie ograniczała. Pogrupowałem notatki w grupy sekcji tematycznych np. biznes. W przypadku dodawania informacji, które dotykały kilku tematów musiałem podejmować skomplikowane decyzje. Dodatkowo irytowało mnie brak szablonów do tworzenia powtarzalnych notatek np. dzienniczka czy nie mogłem zmienić kolorów nagłówków.

Notion

Strona www: https://www.notion.so/

Źródło: https://www.notion.so/

Obecnie "Notion" stał się jednym z najczęściej wybieranych narzędzi drugiego mózgu dzięki bogatym możliwościom, wielka baza szablonów, obsługa wielu formatów plików, czy bardzo dobremu marketingowi.

Cechy szczególne:

Elastyczność i modularność: Notion jest wyjątkowo elastyczny, pozwalając użytkownikowi na tworzenie niemal dowolnych struktur danych za pomocą prostych, modułowych bloków. Można tworzyć listy, tabele, karty Kanban, kalendarze czy bazy danych.
Bogate możliwości formatowania: Notion oferuje rozbudowane opcje formatowania tekstu, co pozwala na tworzenie czytelnych i estetycznych notatek.
"Asystent" AI: Niedawno autorzy dodali funkcjonalności pracy z modelem GPT, którego można np. użyć podsumowania tekstu, wygenerować treść itd.
Rozbudowane API – bardzo łatwo zintegrować Notion z innymi aplikacjami. Na przykład platforma "make.com" posiada moduły Notion, przez co można użyć go w automatyzacjach.
Formuły: Notion pozwala na wykorzystywaniu formuł, które pozwalają na np. przeliczanie statystyk, obliczanie budżetów itd.
Niezłe możliwości eksportu: Notion pozwala na robienie backupów do markdowna wraz z notatkami i załączonymi plikami. Dodatkowo można zrobić pdf-a czy plik HTML.
System bloków: Aplikacja opiera się na systemie bloków, który pozwala na swobodne łączenie, reorganizowanie i rozbudowywanie treści.

Sposób pracy:

Hierarchia: Tworzenie hierarchii zawartości z wykorzystaniem stron, podstron i osobnych baz danych pomaga w uporządkowaniu wiedzy. Hierarchia może być w postaci drzewka czy płaska, wybór zależy od użytkownika.
Przestrzenie robocze: W ramach jednego konta użytkownik może korzystać z wielu przestrzeni np. prywatnej i służbowej.
Tagi i relacje: Notion pozwala na tworzenie tagów oraz relacji między różnymi elementami bazy wiedzy, co ułatwia nawigację i wyszukiwanie powiązanych informacji.
Szablony: Można tworzyć własne szablony, które przyspieszają proces tworzenia nowych notatek, projektów czy zadań. Istnieje bogata baza społecznościowych szablonów – darmowych jak i płatnych. Dzięki kilku kliknięciom można skopiować nie tylko szablony notatek, ale baz pod np. projekty.
Współpraca: Aplikacja umożliwia współpracę w czasie rzeczywistym, co sprawia, że Notion jest idealnym narzędziem nie tylko do zarządzania własną wiedzą, ale także do współpracy z innymi osobami. Notion pozwala na udostępnienie stron czy baz danych publicznie, co umożliwia zrobienie estetycznej dokumentacji produktu, czy formy bloga.

Ograniczenia:

Krzywa uczenia się: Ze względu na swoją elastyczność, Notion może być początkowo trudny do opanowania, zwłaszcza dla osób nieprzyzwyczajonych do tego rodzaju narzędzi.
Tryb online: Brak trybu offline. Aplikacja wymaga stałego połączenia z internetem. W przypadku problemów ze stabilnym łączem, aplikacja zawiesza się czy chodzi wolno. Była to jedna z przyczyn, dlaczego zrezygnowałem z Notion na rzecz Obsidiana. Tryb offline nie jest jednym z priorytetów producenta, który raczej stawia na komercyjne wykorzystywanie produktu w firmach.
Zamknięte środowisko: Pliki są przechowywane na serwerze producenta, co ogranicza bezpieczeństwo i prywatność. Dużym plusem jest opcja pobrania backupu.
Brak szyfrowania: Brak możliwości ustawienia własnych kluczy szyfrowania. Producent korzysta z AWS, więc w teorii dane powinny być szyfrowane na ich dyskach. Ryzyko jednak zawsze jest, więc bym nie trzymał wrażliwych danych w Notion.
Tryb jednostronicowy: Nie ma zakładek. W jednym momencie może być tylko wyświetlona jedna podstrona. Mocno to ogranicza produktywność. Jeśli chcemy pracować na kilku notatkach, to trzeba otworzyć osobną zakładkę i podzielić ekran, ewentualnie odpalić na ekranie obok przeglądarki aplikacje.
Nie ma pluginów: Nie ma możliwości tworzenia i dodawania pluginów, przez co rozwój aplikacji jest ograniczony przez wybory i możliwości producenta.

Notion to estetyczne i potężne narzędzie do budowy osobistego second-brain, które oferuje elastyczność, modularności i możliwość współpracy. Pomimo pewnych ograniczeń, takich jak brak trybu offline, powolne wyszukiwanie czy krzywa uczenia się, warto rozważyć jego zastosowanie.

Ciekawą alternatywą dla Notion jest Anytype z trybem offline i szyfrowaniem end to end.

Obsidian

Strona www: https://obsidian.md/

Źródło: https://obsidian.md/

Obsidian stanowi innowacyjny instrument w świecie zarządzania wiedzą, który umożliwia konstrukcję sieci wiedzy poprzez wzajemne łączenie notatek. Te przenikające się połączenia przywodzą na myśl intuicyjne mapy myśli.

Cechy szczególne:

Lokalne Przechowywanie z Opcją Chmury: Obsidian gwarantuje pełną kontrolę nad danymi poprzez ich przechowywanie w lokalnych plikach tekstowych Markdown. Dzięki temu, Twoje informacje są odporne na ataki hakerskie. Dodatkowo, Obsidian oferuje opcję płatnej synchronizacji danych w chmurze (do 10GB). Z łatwością możesz skonfigurować własną synchronizację na komputerze za pomocą usług chmurowych, takich jak OneDrive. Na urządzeniach mobilnych, takich jak Android, rekomenduję użycie FolderSync dla płynnej synchronizacji.
Graf wiedzy: Ta funkcja prezentuje notatki i ich wzajemne powiązania w postaci grafu, co pozwala na głębsze zrozumienie struktury Twojej wiedzy.
Rozszerzalność i personalizacja: Obsidian posiada bogaty ekosystem wtyczek, które pozwalają na dostosowanie aplikacji do indywidualnych potrzeb i preferencji użytkownika. Społeczność jest bardzo zaangażowana i można znaleźć dużo ciekawych wtyczek, które mocno rozszerzają aplikację.
Prosty start bez rejestracji: Wystarczy pobrać aplikację, wskazać folder i jesteś gotów do rozpoczęcia swojej przygody z zarządzaniem wiedzą.
Darmowy: Obsidian jest dostępny bezpłatnie. Opcje synchronizacji w chmurze oraz wykorzystanie aplikacji w celach komercyjnych są płatne.

Sposób pracy:

Linkowanie notatek: Twórz przejrzyste powiązania między notatkami poprzez linki, ułatwiając nawigację i odkrywanie powiązanych treści.
1. Edytor Markdown: Aplikacja używa języka Markdown do formatowania tekstu, co sprawia, że notatki są łatwe do czytania i edycji.
2. Panel: Obsidian oferuje możliwość pracy z wieloma otwartymi notatkami na jednym widoku, a także na szybkie przechodzenie między nimi.
3. Szerokie wachlarz możliwości: wielka baza wtyczek pozwala na np. zarządzanie kalendarzem, listami todo, dodawaniem tablic kanban, robieniem map myśli, rysowaniem itd.

Ograniczenia:

Trudne początki: Obsidian, ze względu na elastyczność i specyfikę języka Markdown, może początkowo być wyzwaniem dla nowych użytkowników.
Mały zespół deweloperski: Obsidian jest rozwijany przez niewielki zespół, co może skutkować rzadszymi aktualizacjami. Na szczęście, aktywna społeczność wtyczek często wprowadza nowe rozwiązania i poprawki.
Ograniczony edytor WYSIWYG: Dla pełnej swobody w tworzeniu notatek, warto znać podstawy Markdowna. Można rozszerzyć edytor o plugin GitHub – cumany/obsidian-editing-toolbar: An obsidian toolbar plugin, modified from the Cmenu plugin , który dodaje toolbar formatowania tekstu znany z programów jak Word.

Obsidian jawi się jako innowacyjny i potężny sprzymierzeniec w budowaniu Twojego drugiego mózgu. Oferując unikalne funkcje, jak lokalne przechowywanie danych, graf wiedzy, i rozszerzalność za pomocą wtyczek, Obsidian stanowi atrakcyjną opcję dla osób, które pragną zarządzać swoją wiedzą w sposób efektywny i elastyczny. Jego niewielkie ograniczenia mogą być z łatwością przezwyciężone dzięki aktywnej społeczności i możliwości personalizacji.

Roam

Strona www: https://roamresearch.com/

Źródło: https://roamresearch.com/

Roam Research to aplikacja specjalizująca się w zarządzaniu wiedzą, która umożliwia tworzenie dynamicznej bazy danych. Jej główną cechą jest oparcie na sieci powiązań między informacjami, co sprzyja efektywnej organizacji i syntezie wiedzy.

Narzędzoe kładzie nacisk na tworzenie relacji między jednostkami informacji. W przeciwieństwie do tradycyjnych notatek, które są zazwyczaj izolowane, Roam pozwala na łączenie wpisów w sieć, dzięki czemu można zrozumieć kontekst i związki między różnymi elementami wiedzy.

Cechy szczególne:

Niehierarchiczna struktura sieciowa: Aplikacja pozwala na swobodne powiązanie dowolnych notatek i informacji ze sobą za pomocą tzw. bi-directional linking (dwukierunkowe łączenie). Roam Research automatycznie tworzy powiązania między notatkami, co ułatwia nawigację i eksplorację informacji.
Graf wiedzy: aplikacja wizualizuje powiązania między notatkami jako graf wiedzy, co pozwala na lepsze zrozumienie struktury danych.
System bloków: Roam Research opiera się na systemie bloków, który pozwala na swobodne łączenie, reorganizowanie i rozbudowywanie treści.

Sposób pracy:

Tworzenie stron: Użytkownik tworzy strony(inna nazwa na notatki) reprezentujące różne tematy lub koncepty, które następnie mogą być łączone za pomocą dwukierunkowego łączenia. Notatki są pisane w formie list.
Wbudowane narzędzia do analizy: Aplikacja oferuje narzędzia do analizy danych, takie jak filtrowanie, sortowanie i agregowanie informacji.
Markdown: Do tworzenia notatek używany jest język Markdown. Podobnie jak w Obsidianie czy Notion.

Ograniczenia:

Cena: Roam Research jest stosunkowo drogim rozwiązaniem, co może zniechęcać niektórych użytkowników.
Krzywa uczenia się: Aplikacja ma unikalne podejście do zarządzania informacjami, co może być trudniejsze do opanowania dla nowych użytkowników.
Tryb online: Aplikacja wymaga stałego połączenia z internetem.
Formatowanie tekstu: Edytor ma bardzo ograniczone możliwości formatowania tekstu i nie posiada edytora WYSIWYG.
Zamknięte środowisko: Pliki są przechowywane na serwerze producenta, co może wpływać na bezpieczeństwo i prywatność danych.

Roam Research jest szczególnie użyteczny dla osób prowadzących badania, twórców, pisarzy, studentów, naukowców, czy dla każdego, kto pragnie zarządzać swoją wiedzą w sposób bardziej płynny i połączony niż tradycyjne hierarchiczne systemy notatek. Jest również skuteczny dla osób pragnących praktykować technikę Zettelkasten, która polega na tworzeniu sieci połączonych notatek.

Darmową alternatywą dla Roam Research jest LogSeq.

Podsumowanie

Artykuł z pewnością nie wyczerpuje tematu budowania drugiego mózgu. W nim przedstawione zostały najpopularniejsze aplikacje do notatek. Jednak warto dodać jeszcze dobre praktyki dotyczące zbierania informacji, wyboru najciekawszych z nich oraz tworzenia maksymalnie użytecznych notatek. Dobrze byłoby również poruszyć temat integracji z innymi narzędziami, takimi jak poczta elektroniczna, kalendarz, smart home czy ogólnie automatyzacji. W kolejnych artykułach z chęcią się tym zajmę. Zachęcam do śledzenia moich profili na mediach społecznościowych!

Mam nadzieję, że artykuł był ciekawy i choć trochę przyczynił się do poprawy Twojej produktywności 😉 Jestem bardzo zainteresowany Twoimi wynikami. Proszę, zostaw komentarz, nawet jeśli jest krytyczny 😉 Każda opinia jest dla mnie niezwykle cenna jako informacja zwrotna.

🤜 A Ty, z jakich programów korzystasz?
🤜 Co w nich Cię nie przekonało?
🤜 A co było naprawdę rewelacyjne?

Zapraszam do podzielenia się swoimi spostrzeżeniami! 🔥